Sản phẩm gạch nung có nhiều nhược điểm như
sử dụng đất màu để sản xuất, việc đốt gạch sử dụng than đá vừa tốn kém,
vừa gây ô nhiễm môi trường. Chính phủ đã ban hành các quy định hạn chế
sử dụng gạch nung, cấm hoàn toàn hoạt động đốt gạch nung thủ công vào
năm 2015 và khuyến khích sản xuất, sử dụng gạch không nung. Hiện nay,
gạch không nung có khá nhiều loại với công nghệ sản xuất khác nhau như:
gạch xi măng cốt liệu,
gạch bê tông nhẹ… nhưng sản phẩm được đánh giá
cao nhất về bảo vệ môi trường vẫn là
gạch không nung sử dụng công nghệ
polymer hoá hay công nghệ “đất hoá đá”.
Công
nghệ “đất hoá đá” hiểu đơn giản là công nghệ sản xuất gạch không nung
đạt
tiêu chuẩn xây dựng từ các loại đất không phải đất màu như đất đá,
đất đồi núi bạc màu hoặc các loại mạt đá vôi, cát, sạn, sỏi, rác thải
rắn xây dựng, đất đào móng ao hồ, gạch vỡ, vôi vữa, than tổ ong nấu bếp,
rác thải rắn công nghiệp (không độc), tro bay, xỉ than... kết hợp với
phụ gia, qua lực ép. Sau khi ép tạo khuôn, viên gạch được để ra ngoài
môi trường 25 - 30 ngày, trong thời gian này, phần đất trong viên gạch
xảy ra phản ứng hoá học, dần cứng hoá (hoá đá). Loại gạch này có ưu
điểm: bề mặt phẳng, kích thước đồng đều, tiết kiệm
vữa, cách âm, cách
nhiệt, chịu lực tốt, ngâm trong nước độ chắc bền cao…
Kết quả
kiểm tra gạch không nung sử dụng công nghệ "đất hóa đá" của
Viện Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng) cho thấy, gạch có độ nén đạt 120-130kg/cm
2; độ uốn là 43kg/cm
2;
độ hút nước 8,8% - 9,5%, trong khi đó, độ hút nước cho phép nhỏ hơn
18%. Công nghệ "đất hóa đá'' cũng giải quyết triệt để bài toán môi
trường do gạch không qua khâu nung đốt, các loại đất sử dụng là đất phế
thải không ảnh hưởng đến đất nông nghiệp. Công nghệ sản xuất gạch không
nung “đất hoá đá” đã có trên thế giới cách đây vài chục năm tuy nhiên
khoảng 10 năm trở lại đây, công nghệ và sản phẩm gạch không nung “đất
hoá đá” mới được sử dụng tại Việt Nam. Hiện nay, một số viện nghiên cứu
khoa học ở nước ta đã chế tạo thành công dây chuyền thiết bị sản xuất
loại gạch này.
Tại Thái Nguyên, Công ty CP Sản xuất và Thương mại
Ngân Xuyên là Công ty đầu tiên ứng dụng và sản xuất gạch không nung
thành công theo công nghệ “đất hoá đá”.
Vật liệu Công ty sử dụng là đất đồi bạc màu, kết hợp với đá nhỏ.
Các loại vật liệu này được cho qua máy nghiền thành bột mịn đổ vào thùng
chứa, sau đó loại bột này được trộn với phụ gia dạng nước trong máy
trộn rồi được chuyển tới máy nén ép thành viên gạch. Quá trình sản xuất
hoàn toàn tự động, không sử dụng đến nhiệt nung. Kiểm tra sản phẩm gạch
thành phẩm, chúng tôi thấy viên gạch phẳng, nhẵn, rắn chắc, ít thấm
nước. Ông Trần Văn Xuyên, Phó Giám đốc Công ty cho biết: Công ty đã đưa
sản phẩm đi kiểm nghiệm tại Viện Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng), kết
quả kiểm nghiệm cho thấy sản phẩm đạt các thông số về độ nén, độ uốn, độ
hút nước theo tiêu chuẩn Việt Nam. Sản phẩm gạch của Công ty cũng đã có
chứng nhận tiêu chuẩn và đăng ký hợp chuẩn.
Dây chuyền sản xuất
gạch được Công ty đầu tư từ đầu năm 2013 và đưa vào vận hành từ tháng
10/2013 với công suất thiết kế 6 triệu viên gạch/năm. Tổng vốn đầu tư
của dây chuyền này là 5,4 tỷ đồng, trong đó có 240 triệu đồng hỗ trợ từ
nguồn kinh phí khuyến công địa phương năm 2013.