Sản phẩm thép cán nóng giá rẻ nhập khẩu ồ ạt từ Trung Quốc và Ấn Độ khiến thị phần của nhà sản xuất trong nước suy giảm và tỷ lệ sản lượng sản xuất trên công suất thiết kế cũng suy giảm.
Thép nhập khẩu vào Việt Nam tăng mạnh về số lượng từ năm 2023 đến những tháng đầu năm 2024. Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho biết, nếu trong cả năm 2023, nhập khẩu thép thành phẩm các loại về Việt Nam khoảng 13,33 triệu tấn, thì ngay tháng 1/2024, Việt Nam đã nhập khẩu khoảng 1,488 triệu tấn. Các quốc gia cung cấp thép chính cho Việt Nam gồm Trung Quốc 67,6%, Nhật Bản 9,12%, tiếp theo là Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc...
Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan cũng cho thấy, tổng lượng nhập khẩu thép cuộn cán nóng (HRC) ước tính quý I/2024 đạt 3 triệu tấn, gấp 1,5 lần so với lượng sản xuất trong nước, riêng lượng nhập từ Trung Quốc và Ấn Độ tăng đột biến, chiếm tới 75%.
Sản lượng của 2 doanh nghiệp sản xuất thép HRC trong nước là Formosa và Hòa Phát đã sụt giảm, chỉ đạt 73% công suất thiết kế so với mức 86% của năm 2021 do phải cạnh tranh với hàng nhập khẩu bán dưới giá thành. Giá nhập khẩu hiện đã giảm mạnh từ 613 USD vào đầu năm 2023 xuống còn 541 USD trong quý IV/2023.
Thị phần của 2 nhà sản xuất HRC trong nước cũng giảm từ 45% của năm 2021 xuống còn 30% năm 2023. Ngược lại, thị phần của thép nhập khẩu từ Trung Quốc và Ấn độ tăng từ 32% lên gần 46% trong năm 2023. Dự kiến năm 2024, đà nhập khẩu tiếp tục tăng mạnh mẽ.
Hiện nay, các nhà máy sản xuất thép trong nước (bao gồm cả thép HRC) đều đã áp dụng các tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm trong nước và quốc tế vào quá trình sản xuất như TCVN, JIS, ASTM… và các tiêu chuẩn của thị trường nhập khẩu. Theo đại diện Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương), sản phẩm HRC trong nước hiện có 2 nhà sản xuất, với cơ cấu và khối lượng sản phẩm chưa đáp ứng 100% nhu cầu đầy đủ trong nước, nên vẫn cần thiết phải nhập khẩu.
Tuy nhiên, giá bán sản phẩm nhập khẩu thấp bất thường so với giá thành sản xuất do các yếu tố phi thị trường, như có trợ giá hoặc gian lận thương mại cần có sự điều tra, đánh giá của cấp có thẩm quyền áp dụng các biện pháp để bảo đảm sự bình đẳng, tăng tính cạnh tranh và bảo vệ quyền lợi chính đáng của quốc gia và nhà sản xuất trong nước.
VLXD.org (TH)
Ý kiến của bạn