Doanh nghiệp 'kêu cứu' vì thép nhập khẩu gian lận tràn vào

Trong văn bản gửi 2 Bộ, các doanh nghiệp này cho biết vào ngày 7/3/2016, Bộ Công Thương đã ra quyết định áp dụng biện pháp tự vệ tạm thời đối với mặt hàng phôi thép và thép dài nhập khẩu vào Việt Nam với mức thuế tự về lần lượt là 15,4% đối với thép dài và 23,3% đối với phôi thép.

Việc áp dụng biện pháp tự vệ đã có tác dụng lên ngành sản xuất thép trong nước nói chung, đặc biệt là ngành sản xuất phôi thép. Cụ thể, lượng sản xuất và bán hàng thép xây dựng 10 tháng đầu năm 2016 tăng lần lượt 20,8% và 21,5% so với cùng kỳ năm 2015.

Tuy nhiên theo nhóm doanh nghiệp này, việc áp dụng biện pháp tự vệ nêu trên đang dẫn đến hành vi doanh nghiệp nhập khẩu kê khai sang mã HS khác đối với mặt hàng thép dây cuộn hay còn gọi là thép cuộn - 1 trong những sản phẩm hiện thuộc đối tượng áp thuế tự vệ thương mại.
 
Thống kê cho thấy, trước khi Bộ Công Thương áp thuế tự vệ, thép dây cuộn được nhập khẩu kê khai vào mã 7227.90.00 để hưởng thuế 0%. Sau khi áp thuế tự vệ, lượng nhập khẩu thép cuộn mã này giảm rõ rệt do bị áp thuế tự vệ 15,4%, cụ thể 10 tháng đầu năm, lượng nhập khẩu chỉ bằng 58% so với cả năm 2015.

Trong khi đó lại xuất hiện tình trạng kê khai nhập khẩu tăng đột biến ở mã 7213.91.90 với tổng lượng nhập 10 tháng tăng gấp 4 lần lượng nhập năm 2015. Riêng trong tháng 10, việc nhập khẩu tăng cao kỷ lục là 144.000 tấn, bằng 155% lượng sản xuất thép cuộn của toàn ngành thép.

Theo nhóm doanh nghiệp này, cùng với sự tăng lên về lượng nhập khẩu là sự xuất hiện các doanh nghiệp nhập khẩu mới mà trước đây chưa từng nhập mã này. Đơn cử, nếu như năm 2015 có khoảng hơn 30 doanh nghiệp nhập khẩu mã 7213.91.90 thì 10 tháng đầu năm nay, lượng doanh nghiệp nhập khẩu đã tăng lên tới khoảng 70 doanh nghiệp, trong đó doanh nghiệp xuất hiện mới đều là công ty thương mại.

Nhóm doanh nghiệp này cũng cho rằng, các tiêu chuẩn kỹ thuật mà các doanh nghiệp kê khai khi nhập khẩu mã 7213.91.90 đều là các mác thép của loại thép carbon thông dụng, có các giới hạn kỹ thuật nằm trong giới hạn của thép làm cốt bê tông. Hay nói cách khác, các lô hàng thép cuộn mà các doanh nghiệp nhập khẩu theo mã này mặc dù theo mô tả hải quan là không làm thép cốt bê tông nhưng hoàn toàn có thể được sử dụng như thép cốt bê tông.

Vì vậy, nhóm doanh nghiệp này kiến nghị Bộ Tài chính, Bộ Công Thương điều tra mở rộng phạm vi áp dụng thuế tự vệ thương mại và đưa những mã này vào danh mục hàng hoá cần kiểm soát chặt chẽ để ngăn chặn việc chuyển mã để hưởng chênh lệch thuế.