Thực hiện Chương trình
phát triển vật liệu xây dựng không nung và lộ trình xóa bỏ
lò gạch thủ công trên địa bàn tỉnh đã tạo ra những chuyển biến tích cực. Hiện, toàn tỉnh Sơn La có 4/12 huyện, thành phố đã xóa bỏ hoàn toàn lò gạch thủ công, từng bước chuyển sang công nghệ lò tuynel hoặc đầu tư dây chuyền sản xuất vật liệu xây dựng không nung.
Tại huyện Mai Sơn, toàn huyện chỉ còn 2 lò gạch thủ công đang hoạt động; 3 doanh nghiệp, công ty đã đầu tư dây chuyền sản xuất
gạch không nung hiện đại. Khảo sát tại một số cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng không nung, nhận thấy công thức sản xuất không đi theo một khuân mẫu cụ thể, áp dụng trên các
công nghệ và dây chuyền sản xuất khác nhau, như: Công nghệ ép tĩnh, bọt khí, công nghệ rung… Điểm chung, sản xuất vật liệu xây dựng không nung không ô nhiễm môi trường, tiết kiệm nhân lực lao động, sản phẩm gạch có chất lượng cao.
Cơ sở sản xuất
gạch xây dựng không nung của Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng và thương mại Trà Vinh, Khu đô thị mới, xã Cò Nòi (Mai Sơn) được thành lập và đi vào hoạt động từ tháng 7/2016, có tổng diện tích 1.500m2, sản xuất gạch không nung theo dây chuyền ép tĩnh.
Ông Nguyễn Duy Hiển, Giám đốc Công ty, cho biết: Sản phẩm vật liệu xây dựng không nung của Công ty sử dụng các loại
vật liệu đá mạt,
tro bay,
xi măng, được sản xuất theo quy trình khép kín, sau 22 ngày đến 30 ngày phơi, tưới ẩm theo quy trình, sản phẩm mới đảm bảo chất lượng xuất xưởng. Gạch không nung có khả năng chịu lực đạt từ 7-10 tấn, gạch vuông vắn, có bề mặt phẳng khi sử dụng trong xây dựng tốn ít vật liệu trát. Sản phẩm chủ yếu là gạch lỗ và gạch đặc, giá trung bình từ 1.200-1.400 đồng/viên.
Với khả năng chịu lực tốt, gạch đặc thường được các
doanh nghiệp xây dựng sử dụng làm móng công trình và gạch lỗ thường sử dụng trong xây dựng nhà ở. Tuy nhiên, gạch không nung có giá thành cao hơn
gạch nung tuynel từ 100-200 đồng/viên, sản phẩm chưa thực sự phổ biến, khả năng tiêu thụ sản phẩm còn nhiều hạn chế, chủ yếu sản xuất gạch đặc cung cấp cho các doanh nghiệp xây dựng, Công ty mới chỉ hoạt động đạt 50% công suất, với trung bình 8.000 viên gạch/ngày, đây là một trong những nguyên nhân làm tăng giá thành sản phẩm.
Trên 20 năm kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực
vật liệu xây dựng, Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng số 1 Sơn La đã đầu tư, đổi mới dây chuyền sản xuất hiện đại. Sản phẩm đảm bảo chất lượng theo quy chuẩn về xây dựng, giá thu mua tại xưởng 1.100 đồng/viên gạch xây. So với giá sản phẩm gạch tuynel, giá thành thấp hơn 100 đồng/viên so với sản phẩm gạch nung. Hiện, công suất hoạt động mới dừng ở 60-70%, phần lớn sản xuất trên cơ sở đơn đặt hàng.
Ông Nguyễn Văn Thắng, Giám đốc Doanh nghiệp tư nhân sản xuất vật liệu xây dựng An Mai, cho biết: Kết nối, tìm đầu ra cho sản phẩm, hiện Công ty đã ký hợp đồng cung ứng sản phẩm gạch không nung với 4 doanh nghiệp xây dựng tư nhân trên địa bàn huyện. Hoạt động sản xuất phụ thuộc phần lớn vào số lượng, kích thước sản phẩm từ đơn đặt hàng.
Trao đổi thêm với ông Hà Mạnh Quyền, Phó Trưởng phòng kinh tế và vật liệu xây dựng, Sở Xây dựng, được biết: Hiện nay, đã có nhiều công ty, doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư các dây chuyền sản xuất vật liệu không nung công nghệ cao nhằm cải tiến chất lượng sản phẩm, tiết kiệm nhân công lao động và giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, sản xuất gạch không nung mới chỉ dừng ở cung cấp cho một số doanh nghiệp xây dựng và sản xuất theo đơn đặt hàng, công suất hoạt động dây chuyền sản xuất trung bình đạt từ 50-70%. Vì vậy, hầu hết giá thành trung bình của sản phẩm vật liệu xây dựng không nung vẫn cao hơn các sản phẩm gạch nung truyền thống, làm giảm khả năng cạnh tranh trên thị trường. Ngoài ra, thói quen sử dụng các sản phẩm gạch nung truyền thống, cùng với tâm lý e ngại tạo rào cản đưa sản phẩm vật liệu xây dựng không nung đến với người tiêu dùng.
Có thể nói, việc mở rộng thị trường đối với sản phẩm thân thiện với môi trường đang đứng trước khó khăn. Cùng với thực hiện lộ trình xóa bỏ các cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng nung, phát triển cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng không nung cần có những chính sách khuyến khích, hỗ trợ, liên kết các hộ kinh doanh thành lập HTX, mở rộng thị trường tiêu thụ, từng bước đưa sản phẩm vật liệu xây dựng không nung vào chiếm lĩnh thị trường.