Tin trong nước

Thu - chi ngân sách năm 2013: Cần gỡ 6 vấn đề lớn

20/11/2012 - 02:56 CH

Quốc hội đã thống nhất tổng số thu cân đối ngân sách Trung ương năm 2013 là 519.836 tỷ đồng, song vẫn có đại biểu đề nghị làm rõ về việc chi cho các doanh nghiệp nhà nước thực hiện một số nhiệm vụ đầu tư phát triển.

Chia nhỏ ngân sách

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Ngân sách của Quốc hội Phùng Quốc Hiển, năm 2013, một số tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước đã được bố trí vốn. Trong đó, Tập đoàn Dầu khí 1.600 tỷ đồng, Tập đoàn Điện lực Việt Nam 238 tỷ đồng, Tập đoàn Bưu chính viễn thông 25,2 tỷ đồng, Đường sắt Việt Nam 1.824,5 tỷ đồng, Tổng công ty Hàng hải 17 tỷ đồng...

Nhiều ý kiến cho rằng, việc khai thác nguồn thu và sử dụng nguồn lực ngân sách nhà nước (NSNN) chưa hiệu quả. Tình trạng có quá nhiều đơn vị được hưởng ngân sách đã khiến cho NSNN dễ bị phân tán, phát sinh cơ chế “xin- cho”, tâm lý ỷ lại vào NSNN.

Nhưng ở một góc nhìn khác, chuyên gia kinh tế, TS Vũ Đình Ánh, khẳng định: Khu vực doanh nghiệp nhà nước (DNNN) chiếm tỷ trọng đáng kể trong thu NSNN mặc dù cả khu vực kinh tế nhà nước chỉ đóng góp gần 34%GDP.

Ông Ánh phân tích: Tổng thu từ DNNN chiếm 19% tổng số thu NSNN, trong đó thu thuế GTGT hàng sản xuất trong nước chiếm 36,6% (trên 36 ngàn tỷ đồng); thu thuế tiêu thụ đặc biệt hàng sản xuất trong nước chiếm gần 1/2 (18 ngàn tỷ đồng); thu thuế thu nhập doanh nghiệp chiếm 35,4% (trên 52 ngàn tỷ đồng).

Ngoài ra, theo ông Ánh, thu từ dầu thô cũng đạt gần 70.000 tỷ đồng, chiếm gần 12% tổng thu NSNN (thuế thu nhập doanh nghiệp hơn 47 ngàn tỷ đồng, thuế tài nguyên hơn 22 ngàn tỷ đồng). Đáng chú ý, toàn bộ phần thu dầu thô được tính vào khu vực DN FDI, nên nếu loại trừ thu từ dầu thô thì khu vực FDI mặc dù đóng góp gần 19% GDP song chỉ nộp NSNN gần 65 ngàn tỷ đồng, chiếm 11% tổng thu NSNN, bằng gần 60% số thu từ của DNNN.

Gỡ những vấn đề lớn

Theo nhiều chuyên gia, thời gian tới, để khai thác tốt nguồn thu và sử dụng hiệu quả nguồn lực NSNN phát triển kinh tế- xã hội, cần tháo gỡ những vấn đề lớn.

Thứ nhất,khắc phục sự chênh lệch quá lớn về thu- chi NSNN giữa các địa phương, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng miền.

Thứ hai,tăng quyền tự chủ, giảm bớt phụ thuộc của ngân sác địa phương vào ngân sách trung ương thông qua cơ cấu lại các khoản thu NSNN, giảm sự phụ thuộc vào những nguồn thu bấp bênh.

Thứ ba,có cơ chế bảo đảm nguồn thu cho ngân sách địa phương, kể cả cải cách cơ chế vay nợ, để chủ động thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế- xã hội địa phương, đặc biệt là đáp ứng nhu cầu chi đầu tư phát triển, chi xây dựng cơ sở hạ tầng...

Thứ tư,cơ cấu lại nhiệm vụ chi ngân sách trung ương và ngân sách địa phương để hạn chế đầu tư dàn trải, manh mún, đầu tư theo phong trào, không chú trọng đến hiệu quả đầu tư.

Thứ năm,cơ cấu lại chi thường xuyên, đặc biệt là chi giáo dục- đào tạo và dạy nghề để tránh tình trạng cát cứ, cục bộ địa phương, bảo đảm hiệu quả của chi thường xuyên.

Thứ sáu,khắc phục tình trạng chi vượt dự toán ở cả ngân sách trung ương và ngân sách địa phương, giảm dần qui mô thu chuyển nguồn và chi chuyển nguồn nhằm bảo đảm kỷ luật ngân sách, đồng thời cải cách cơ chế sử dụng nguồn thu vượt dự toán đi đôi với giảm qui mô chi bổ sung có mục tiêu liên quan đến nhiệm vụ chi chưa lường trước trên cơ sở nâng cao trình độ xây dựng dự toán NSNN và bố trí nguồn dự phòng ngân sách, dự trữ tài chính để chi cho những nhiệm vụ bất thường, đột xuất ngoài dự toán.

Toàn bộ phần thu dầu thô được tính vào khu vực DN FDI, nên nếu loại trừ thu từ dầu thô thì khu vực FDI chỉ nộp NSNN gần 65 ngàn tỷ đồng, chiếm 11% tổng thu NSNN, bằng gần 60% số thu từ của DNNN.

Theo baocongthuong