Ở Việt Nam, xu hướng sử dụng
vật liệu xanh, nhẹ, và thông minh đang dần trở thành tiêu chuẩn trong xây dựng nhà ở mới – vừa đảm bảo chất lượng sống cho cư dân, vừa phù hợp với chiến lược phát triển đô thị bền vững.
VLXD là thành phần then chốt quyết định đến độ bền, tính thẩm mỹ, chi phí và khả năng thích ứng với môi trường của công trình nhà ở. Việc lựa chọn
vật liệu phù hợp không chỉ đảm bảo chất lượng công trình mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe người sử dụng và hiệu quả sử dụng năng lượng.
Dưới đây là bài viết tổng hợp về nghiên cứu
ứng dụng vật liệu xây dựng vào nhà ở, tập trung vào xu hướng sử dụng vật liệu hiệu quả, bền vững, và phù hợp với điều kiện khí hậu – xã hội Việt Nam:
1. Các nhóm vật liệu được nghiên cứu ứng dụng trong nhà ở
1.1. Vật liệu truyền thống cải tiến
Gạch đất sét nung: Dù là vật liệu truyền thống, nhưng hiện nay được sản xuất theo dây chuyền tiết kiệm năng lượng hơn.
Đá tự nhiên, tre, gỗ: Được xử lý chống mối mọt, tăng độ bền để sử dụng trong kiến trúc hiện đại pha trộn yếu tố dân gian.
1.2. Vật liệu mới và xanh
Gạch không nung (bê tông nhẹ, gạch xi măng cốt liệu, gạch AAC...): Giảm phát thải CO₂, cách âm và cách nhiệt tốt, ngày càng được ưa chuộng trong xây dựng nhà ở đô thị.
Bê tông tính năng cao, bê tông rỗng, bê tông tự lèn: Ứng dụng trong kết cấu tường, sàn để tăng khả năng chịu lực và giảm tải trọng công trình.
Vật liệu cách nhiệt sinh thái: Tấm panel PU, EPS, vật liệu sợi tự nhiên (xơ dừa, rơm rạ ép), kính low-e... dùng để tiết kiệm năng lượng điều hòa, tăng hiệu quả cách âm – cách nhiệt.
1.3. Vật liệu tái chế – vật liệu thân thiện môi trường
Gạch tái chế từ tro xỉ, phế thải xây dựng, nhựa tái sinh: Ứng dụng trong nhà ở xanh, góp phần giảm thiểu rác thải xây dựng.
Thép tái chế, vật liệu 3D in tái tạo: Dùng cho các kết cấu phụ trợ hoặc trong mô hình nhà ở module.
2. Ứng dụng thực tiễn tại Việt Nam
Nhà ở đô thị: Sử dụng hệ khung bê tông kết hợp vật liệu cách âm – cách nhiệt như kính cách nhiệt, panel tường nhẹ để thi công nhanh, giảm tải trọng và tiết kiệm điện.
Nhà ở nông thôn: Nhiều mô hình nhà cấp 4 ứng dụng vật liệu gạch không nung, mái tôn PU, sàn bê tông nhẹ, giúp giảm chi phí mà vẫn bền đẹp.
Nhà ở chống chịu khí hậu: Các vùng lũ lụt miền Trung, nhà được xây bằng bê tông cốt sợi, gạch nhẹ chống thấm, kết cấu cao ráo.
Kiến trúc xanh – thông minh: Xu hướng kết hợp vật liệu bền vững với thiết kế tối ưu chiếu sáng, thông gió tự nhiên (kết cấu nan gỗ, lam chắn nắng, mái che sinh thái...).
3. Xu hướng và định hướng nghiên cứu tiếp theo
Tăng cường tiêu chuẩn hóa vật liệu xanh: Cần xây dựng hệ thống đánh giá cụ thể về tuổi thọ, khả năng tái chế, tác động môi trường của từng loại VLXD.
Ứng dụng công nghệ số: BIM, AI được dùng để mô phỏng và lựa chọn tổ hợp vật liệu phù hợp từng kiểu nhà.
Khuyến khích doanh nghiệp phát triển vật liệu nội địa: Giảm phụ thuộc nhập khẩu và phù hợp điều kiện khí hậu vùng miền.
Thí điểm mô hình nhà mẫu xanh giá rẻ: Góp phần nhân rộng ra thị trường.
BÀI CÙNG CHỦ ĐỀ:
>> Xu hướng sử dụng các loại vật liệu xây dựng trong năm 2026
>> Sử dụng vật liệu xanh trong kiến trúc hiện đại
>> 5 loại vật liệu xanh trong xây dựng
>> Vật liệu xây dựng xanh ngày càng chiếm tỷ trọng lớn
>> Giải pháp thúc đẩy phát triển vật liệu xây dựng xanh của Việt Nam