Xin ông cho biết một số kết quả nổi bật về tiêu thụ và xuất khẩu xi măng 5 tháng đầu năm?
Thị trường xi măng đang có dấu hiệu sáng. Xi măng tiêu thụ tháng 5 đạt 4,87 triệu tấn, tăng 11,9% so với cùng kỳ năm trước. 5 tháng đầu năm, tiêu thụ xi măng đạt 20,42 triệu tấn, tăng 1,75 triệu tấn so với cùng kỳ năm 2013. Xuất khẩu xi măng và clinke trong tháng 5 đạt gần 2 triệu tấn. Tính cả 5 tháng, xuất khẩu xi măng và clinke đạt 6,952 triệu tấn, tăng 42,5% so với cùng kỳ.
Bằng những con số trên, tôi có thể khẳng định ngành xi măng đã lấy lại được phong độ tương đương năm 2010. Nếu theo chiều hướng này, khả năng xi măng tiêu thị nội địa cả năm 2014 sẽ tới 50 triệu tấn, bằng năm 2010 - năm cao nhất về tiêu thụ.
Xuất khẩu xi măng cũng rất khả quan, khả năng xuất khẩu cả năm sẽ đạt 20 triệu tấn. Theo tính toán của tôi, khả năng tiêu thụ toàn ngành xi măng (cả xuất khẩu và nội địa) năm 2014 ước tính 70 triệu tấn, cho thấy nền kinh tế đang dần được phục hồi.
Ngành xi măng đã lấy lại phong độ, nhưng các doanh nghiệp xi măng cho biết vẫn còn một lượng tồn kho không nhỏ. Ông nghĩ sao về vấn đề này?
Con số xi măng tồn kho (khoảng 2,5 triệu tấn) không cao, không thể hiện tín hiệu tiêu thụ tốt hay xấu của ngành, mà đó là tính toán của các doanh nghiệp (DN) xi măng. Họ lập kế hoạch sản xuất vừa đủ cấp cho thị trường, các thị phần mà DN nắm giữ. Trên cơ sở đó, các DN chủ động sản xuất dư đề phòng có những biến động tăng mạnh hơn về tiêu thụ.
Ưu điểm lớn của ngành xi măng từ năm ngoái đến năm nay là DN dần ổn định thị phần, cân đối được sản xuất và tiêu thụ, tránh tồn kho lớn. Nói chung, ngành xi măng đang chủ động khá tốt vấn đề điều tiết cung- cầu.
Theo kế hoạch, cuối năm 2014 sẽ có 4 nhà máy xi măng mới được đưa vào hoạt động (Công Thanh, Đồng Lâm, Thạch Mỹ, Trung Sơn) với tổng công suất 7,5 triệu tấn. Đến năm 2015, dự kiến công suất các nhà máy xi măng cả nước sẽ tới gần 85 triệu tấn.
Để thúc đẩy ngành xi măng phát triển hơn trong thời gian tới, theo ông, cần tập trung vào vấn đề gì?
Để thúc đẩy ngành xi măng phát triển, trong thời gian tới, cần đầu tư để cải thiện năng lực vận tải. Cái khó là vận tải đường sắt, đường bộ và đường thủy chưa đáp ứng được nhu cầu của DN, tăng chi phí. Trên thế giới, những quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc… rất quan tâm đến phát triển cơ sở hạ tầng và đưa ra các tiêu chí bảo đảm kết nối giữa các phương thức vận tải và ngành hàng.
Bên cạnh đó, các DN xi măng cần phải tái cơ cấu, tổ chức lại sản xuất. Trước đây, chúng ta chỉ nói đến tái cơ cấu DN nhà nước, bây giờ phải tái cơ cấu cả DN tư nhân, kể cả DN cổ phần, theo hướng làm thế nào để giảm bớt đầu mối, chi phí trung gian, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh của DN sản xuất xi măng.
Ngoài ra, cần nâng cao trình độ khoa học, sử dụng công nghệ tiên tiến, giảm chi phí vật chất, giảm tiêu hao điện, than… nâng cao năng suất lao động và sản xuất ra sản phẩm xi măng chất lượng cao.
NH - Công thương