1. Những chính sách kinh tế mới có hiệu lực từ tháng 5/2016
Quy định mới về chi tiền lương cho cán bộ, công chức
Theo Quyết định 15/2016 của Thủ tướng về mức chi phí quản lý bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế giai đoạn 2016-2018, mức chi tiền lương bằng sẽ bằng 1,8 lần so với chế độ tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức do Nhà nước quy định.
Trong đó bao gồm tiền lương theo ngạch, bậc, chức vụ và các khoản phụ cấp, trừ phụ cấp làm đêm, làm thêm giờ, được áp dụng đối với các đối tượng sau đây trong chỉ tiêu biên chế hoặc vị trí việc làm được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Những người được hưởng lương theo quyết định này bao gồm cán bộ, công chức, viên chức và người lao động làm việc trong các đơn vị trực thuộc Bảo hiểm xã hội Việt Nam.
Người làm việc theo chế độ hợp đồng lao động trong tổ chức Bảo hiểm xã hội Bộ Quốc phòng, Bảo hiểm xã hội Bộ Công an (chỉ áp dụng đối với tổ chức bảo hiểm xã hội là đơn vị dự toán độc lập, có con dấu và tài khoản riêng, tổ chức bộ máy kế toán riêng theo quy định của pháp luật về kế toán); người lao động thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp trong các trung tâm dịch vụ việc làm địa phương, tổ chức bảo hiểm thất nghiệp trực thuộc Bộ Lao động Thương binh và Xã hội.
Quyết định có hiệu lực từ ngày 25/5 và được áp dụng cho ngân sách các năm 2016-2018.
Miễn thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đối với chuyên gia nước ngoài
Quyết định 06/2016/QĐ-TTg quy định chuyên gia nước ngoài thực hiện chương trình, dự án viện trợ phi chính phủ nước ngoài tại Việt Nam được miễn thuế TNCN từ ngày 1/5/2016.
Theo đó, điều kiện để được miễn thuế đối với chuyên gia nước ngoài là: Có quốc tịch nước ngoài; có hợp đồng ký giữa chuyên gia nước ngoài với tổ chức phi chính phủ nước ngoài hoặc với cơ quan chủ quản dự án hoặc với chủ khoản viện trợ phi chính phủ nước ngoài của Việt Nam trực tiếp thực hiện các hoạt động của chương trình, dự án viện trợ phi chính phủ nước ngoài.
6 lĩnh vực ưu tiên sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi
Theo Nghị định 16/2016/NĐ-CP về quản lý và sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài, có 6 lĩnh vực ưu tiên sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi, cụ thể:
- Hỗ trợ thực hiện chương trình, dự án
kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội.
- Hỗ trợ nghiên cứu xây dựng chính sách phát triển kinh tế - xã hội và tăng cường thể chế quản lý nhà nước.
- Hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực; nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.
- Hỗ trợ bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và tăng trưởng xanh.
- Sử dụng làm nguồn vốn đầu tư của Nhà nước tham gia thực hiện dự án theo hình thức đối tác công tư (PPP).
- Lĩnh vực ưu tiên khác theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
Nghị định 16/2016/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 02/5/2016 và thay thế Nghị định 38/2013/NĐ-CP .
Phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản
Nghị định 12/2016/NĐ-CP (có hiệu lực từ ngày 01/5/2016) quy định mức phí đối với
khai thác khoáng sản như sau:
- Mức
phí bảo vệ môi trường đối với dầu thô: 100.000 đồng/tấn; đối với khí thiên nhiên, khí than 50 đồng/m3.
Riêng khí thiên nhiên thu được trong quá trình khai thác dâu thô (khí đồng hành): 35 đồng/m3.
- Khung mức phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản khác theo Biểu khung phí ban hành kèm theo Nghị định này.
- Mức phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản tận thu bằng 60% mức phí đối với loại khoáng sản tương ứng quy định tại Biểu khung phí ban hành kèm theo Nghị định này.
Căn cứ mức phí quy định tại Biểu khung phí ban hành kèm theo Nghị định này, HĐND cấp tỉnh quyết định cụ thể mức thu phí Bảo vệ môi trường đối với từng loại khoáng sản áp dụng tại địa phương cho phù hợp với tình hình thực tế trong từng thời kỳ.
2. Những chính sách mới về xây dựng có hiệu lực từ tháng 5/2016
Nghị định số 23/2016/NĐ-CP về xây dựng, quản lý, sử dụng nghĩa trang và cơ sở hỏa táng
Theo quy định tại Nghị định này, từ ngày 27/5, diện tích sử dụng đất cho mỗi phần mộ hung táng và chôn cất một lần tối đa không quá 5 m2; diện tích sử dụng đất cho mỗi phần mộ cát táng tối đa không được quá 3 m2. Tất cả nghĩa trang, cơ sở hỏa táng phải được quy hoạch. Việc quản lý đất nghĩa trang, cơ sở hỏa táng phải tuân thủ theo pháp luật về đất đai, tiết kiệm và hiệu quả.
Ngoài ra, việc xây dựng mới hoặc mở rộng nghĩa trang, cơ sở hỏa táng phải tuân theo quy hoạch xây dựng, quy hoạch nghĩa trang vùng tỉnh được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Các công trình hạ tầng kỹ thuật trong nghĩa trang và cơ sở hỏa táng phải được xây dựng đồng bộ. Xây dựng mộ, bia mộ, nhà lưu tro cốt và các công trình trong nghĩa trang, cơ sở hỏa táng phải tuân thủ các quy định của pháp luật về xây dựng. Kích thước, kiểu dáng các mộ, bia mộ và khoảng cách giữa các lô mộ, hàng mộ, các mộ; kích thước ô để lọ tro cốt phải tuân thủ theo quy hoạch được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
Công trình xây dựng phải được bảo hành ít nhất 12 tháng
Từ ngày 1/5, bên nhận thầu thi công xây dựng công trình phải bảo hành các công trình, thiết bị theo đúng các thỏa thuận trong hợp đồng. Thời gian bảo hành đối với hạng mục công trình, công trình xây dựng cấp đặc biệt và cấp 1 tối thiểu là 24 tháng; với các công trình, hạng mục công trình còn lại, ít nhất là 12 tháng.
Riêng với nhà ở, thời gian bảo hành tối thiểu là năm năm. Đối với các thiết bị, thời gian bảo hành được xác định theo hợp đồng thi công nhưng không ngắn hơn thời gian bảo hành theo quy định của nhà sản xuất và được tính từ khi nghiệm thu hoàn thành công tác lắp đặt thiết bị. Mức bảo đảm bảo hành, tối thiểu bằng 3% giá trị hợp đồng đối với công trình xây dựng đặc biệt và cấp 1; bằng 5% giá trị hợp đồng với các
công trình xây dựng còn lại. Thông tư 09/2016/TT-BXD của Bộ Xây dựng về việc hướng dẫn hợp đồng thi công xây dựng công trình quy định.
Xác định đơn giá nhân công xây dựng
Từ ngày 1/5, việc xác định và điều chỉnh đơn giá nhân công phải đảm bảo các nguyên tắc: Phù hợp với trình độ tay nghề theo cấp bậc nhân công trong hệ thống định mức dự toán xây dựng công trình; phù hợp với mặt bằng giá nhân công xây dựng trên thị trường lao động của từng địa phương, nhưng không thấp hơn mức lương tối thiểu vùng; phù hợp với đặc điểm chi trả một số khoản chi phí thuộc trách nhiệm của người lao động phải trả theo quy đinh, như: BHXH, BHYT, BHTN. Đơn giá nhân công xây dựng cũng phải được điều chỉnh khi mặt bằng giá nhân công xây dựng trên thị trường lao động có sự biến động.
Một số dự án đầu tư xây dựng đang áp dụng mức lương và một số khoản phụ cấp có tính đặc thù riêng do cơ quan có thẩm quyền cho phép thì tiếp tục thực hiện cho đến khi kết thúc đầu tư xây dựng đưa dự án vào khai thác sử dụng. Thông tư số 05/2016/TT-BXD của Bộ Xây dựng hướng dẫn xác định đơn giá nhân công trong quản lý chi phí đầu tư xây dựng quy định.
Xử lý rủi ro trong hoạt động tư vấn xây dựng
Cũng từ ngày 1/5, đối với những rủi ro đã tính trong giá hợp đồng thì khi rủi ro xảy ra, bên nhận thầu phải chịu trách nhiệm bằng kinh phí của mình; đối với những rủi ro đã được mua bảo hiểm thì chi phí khắc phục hậu quả các rủi ro này do đơn vị bảo hiểm chi trả và không được tính vào giá hợp đồng. Bên nhận thầu và bên giao thầu phải bồi thường và chịu những tổn hại cho bên giao thầu đối với các hỏng hóc, mất mát và các chi phí có liên quan do lỗi của mình gây ra.
Khi một bên gặp tình trạng bất khả kháng trong quá trình thực hiện các hợp đồng tư vấn xây dựng thì phải thông báo bằng văn bản cho bên kia trong thời gian sớm nhất. Bên thông báo được miễn thực hiện công việc thuộc trách nhiệm của mình trong thời gian xảy ra bất khả kháng ảnh hưởng đến công việc theo nghĩa vụ hợp đồng.
Nếu bên nhận thầu bị cản trở thực hiện nhiệm vụ của mình theo hợp đồng do bất khả kháng mà đã thông báo theo các điều khoản của hợp đồng dẫn đến chậm thực hiện công việc và phát sinh chi phí do bất khả kháng, bên nhậu thầu sẽ được kéo dài thời gian do sự chậm trễ theo quy định của hợp đồng và được thanh toán các chi phí phát sinh… Thông tư 08/2016/TT-BXD của Bộ Xây dựng hướng dẫn một số nội dung về hợp đồng tư vấn xây dựng, có hiệu lực từ ngày 1-5 quy định.
Giải thưởng về công trình xây dựng
Các tổ chức, cá nhân có công trình xây dựng, gói thầu xây dựng được đăng ký tham dự xét thưởng các giải thường về Công trình xây dựng chất lượng cao và Gói thầu xây dựng chất lượng cao. Các giải thưởng này được xét thưởng hàng năm.
Các công trình tham dự xét thường phải được nghiệm thu đưa vào sử dụng không quá ba năm tính đến thời điểm đăng ký xét thưởng; không vi phạm các quy định pháp luật về đấu thầu, đất đai, xây dựng...
Tổ chức, cá nhân đoạt giải thưởng về Chất lượng công trình xây dựng sẽ được ưu tiên trong quá trình lựa chọn nhà thầu trong hoạt động xây dựng; được xem xét thưởng hợp đồng; được công bố công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng; được quyền sử dụng khai thác thương mại biểu trưng của giải thưởng trong kinh doanh, tiếp thị... Thông tư 04/2016/TT-BXD quy định Giải thưởng về chất lượng công trình xây dựng có hiệu lực thi hành từ ngày 15-5 quy định.
Yêu cầu về kinh doanh vật liệu xây dựng
Từ ngày 26/5, hoạt động kinh doanh
vật liệu xây dựng phải đáp ứng các yêu cầu: có đủ phương tiện, thiết bị phòng cháy, chữa cháy, biển báo an toàn tại nơi kinh doanh vật liệu xây dựng đối với các vật liệu dễ cháy, có mùi, hóa chất độc hại, bụi bẩn; cửa hàng, siêu thị kinh doanh vật liệu xây dựng phải có đủ diện tích kho, bãi chứa bảo đảm cho việc bảo quản, xuất nhập các sản phẩm. Nghị định số 24a/2016/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý vật liệu xây dựng, có hiệu lực từ ngày 26-5 quy định.
Ngoài ra, Bộ Xây dựng sẽ công bố quy hoạch tổng thể phát triển
VLXD Việt Nam; quy hoạch phát triển sản phẩm vật liệu xây dựng chủ yếu tại trang thông tin điện tử của Bộ Xây dựng; UBND cấp tỉnh tổ chức công bố quy hoạch phát triển vật liệu xây dựng địa phương tại trang thông tin điện tử của tỉnh và của Sở Xây dựng. Trong thời hạn không quá 30 ngày, kể từ ngày quy hoạch phát triển vật liệu xây dựng được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt, cơ quan tổ chức lập quy hoạch có trách nhiệm công bố quy hoạch.
Nhà nước hỗ trợ đầu tư đối với các dự án nghiên cứu khoa học và công nghệ phát triển vật liệu xây dựng tiết kiệm tài nguyên khoáng sản, tiết kiệm năng lượng, thân thiện môi trường; các dự án đầu tư mới, đầu tư mở rộng sản xuất vật liệu xây không nung loại nhẹ...