Việt Nam có thể phải nhập khẩu quá nửa năng lượng vào năm 2035

Báo cáo Triển vọng Năng lượng Việt Nam năm 2017 (Báo cáo) do Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Năng lượng, Hạ tầng kỹ thuật và Khí hậu Đan Mạch và Đại sứ quán Đan Mạch tại Việt Nam thực hiện và công bố ngày 20/9 tại Hà Nội.
 
Theo Báo cáo, nhu cầu năng lượng của Việt Nam ngày càng lớn, đến năm 2035, tổng nhu cầu năng lượng sẽ tăng gấp gần 2,5 lần so với năm 2015. Mức tiêu thụ năng lượng trong giao thông vận tải (chiếm tỷ trọng 27,5%) được dự báo sẽ gia tăng nhanh nhất (5,7%/năm), lĩnh vực công nghiệp (chiếm tỷ trọng 45,3%) có tốc độ tăng 5,0%/năm trong giai đoạn 2016-2035.

Mặc dù ngày càng “khát” năng lượng nhưng nguồn cung năng lượng của Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế và về cơ bản vẫn phụ thuộc nhiều vào năng lượng hóa thạch. Vì tỉ lệ các nguồn năng lượng tái tạo bao gồm sinh khối và thủy điện đã có chiều hướng giảm, từ chỗ chiếm 53% tổng cung năng lượng sơ cấp vào năm 2000 tới mức chỉ còn 24% vào năm 2015. Trong cùng giai đoạn đó, tỉ trọng của than trong tổng nguồn cung đã tăng từ 15% lên 35%. Xu hướng này dự kiến sẽ còn tiếp diễn trong tương lai do nguồn cung năng lượng từ thủy điện và sinh khối trong nước không đủ khả năng đáp ứng nhu cầu ngày một gia tăng. Các nhà máy điện đóng vai trò chủ yếu trong tiêu thụ than, sau đó là đến các ngành xi măng, phân bón, hóa chất và các hộ tiêu thụ khác. Tổng tiêu thụ than trong nước năm 2015 khoảng 43,8 triệu tấn, trong đó các nhà máy điện chiếm 23,5 triệu tấn.

Trong bối cảnh đó, Việt Nam từ một nước xuất khẩu năng lượng đang trở thành nước nhập khẩu ròng về năng lượng. Dự kiến tỉ trọng của năng lượng nhập khẩu trên tổng nguồn cung năng lượng sơ cấp sẽ tăng lên 37,5% vào năm 2025 và 58,5% vào năm 2035. Sự thay đổi này sẽ ảnh hưởng đến an ninh nguồn cung năng lượng và sự phụ thuộc của Việt Nam vào nhiên liệu nhập khẩu, đặc biệt là than. Tuy nhiên, có thể hạn chế sự phụ thuộc này bằng cách tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng và khai thác các nguồn năng lượng tái tạo trong nước.