Theo ý kiến chuyên gia trong ngành đưa ra thì để khắc phục tình trạng
thiếu cát xây dựng, các địa phương có thể áp dụng một số giải pháp sau: tăng cường khai thác cát biển, sử dụng cát nghiền từ đá, tận dụng xỉ than, tro bay từ các nhà máy nhiệt điện và các vật liệu thay thế khác như đá mi, bê tông tái chế, và thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng các công nghệ mới trong sản xuất vật liệu xây dựng thay thế cát.
Dưới đây là các nhóm giải pháp và phân tích đâu là
giải pháp tối ưu nhất:
1. Ưu tiên nguồn cung cát hợp pháp, tăng cường kiểm soát khai thác
Thực hiện đấu giá mỏ, cấp phép khai thác hợp pháp nhanh chóng hơn cho các dự án cát đang chờ phê duyệt.
Tăng cường kiểm tra, xử lý khai thác cát trái phép để tránh thất thoát tài nguyên và mất cân đối cung – cầu.
Đẩy mạnh cấp phép tạm thời cho một số đơn vị đủ điều kiện tại các mỏ nhỏ, đảm bảo đáp ứng nhu cầu thời vụ.
2. Sử dụng vật liệu thay thế cát tự nhiên
Cát nghiền từ đá (cát nhân tạo):
Có tiềm năng lớn, phù hợp với bê tông và xây tô nếu được kiểm soát chất lượng.
Đã được áp dụng tại nhiều tỉnh như Đồng Nai, Bình Dương, Quảng Ninh.
Tro bay, xỉ lò cao, phế thải công nghiệp tái chế:
Có thể thay thế một phần cát trong sản xuất gạch không nung, vữa, bê tông nhẹ.
Cát biển đã xử lý muối:
Phù hợp trong một số công trình dân dụng hoặc xây dựng vùng ven biển, tuy nhiên chi phí xử lý cao. Đây là giải pháp có tính bền vững, cần khuyến khích đầu tư dài hạn.
3. Tăng cường liên kết vùng và điều phối nguồn cung
Kết nối giữa các địa phương có nguồn cát dồi dào (An Giang, Đồng Tháp...) với các vùng đang thiếu.
Tăng cường vận tải thủy, tổ chức chuỗi logistics vật liệu để giảm chi phí vận chuyển và tối ưu cung ứng.
4. Xây dựng và cập nhật cơ sở dữ liệu vật liệu xây dựng
Cần xây dựng hệ thống theo dõi sản lượng, giá cả, vị trí mỏ, đơn vị khai thác, từ đó:
Dự báo tình hình cung – cầu cát xây dựng.
Kịp thời cảnh báo nguy cơ thiếu hụt để có điều phối từ sớm.
Có thể triển khai nền tảng dữ liệu trực tuyến theo hướng giống như csdl.ximang.vn nhưng cho toàn bộ vật liệu xây dựng.
5. Giải pháp về công nghệ và chính sách
Thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng các công nghệ mới trong sản xuất vật liệu xây dựng thay thế cát.
Hoàn thiện chính sách, pháp luật về quản lý, khai thác, sử dụng tài nguyên khoáng sản, đặc biệt là cát xây dựng.
Tăng cường kiểm tra, giám sát việc khai thác, sử dụng cát trái phép.
Khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư, đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng vật liệu xây dựng.
Đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong lĩnh vực vật liệu xây dựng, nghiên cứu, chuyển giao công nghệ.
BÀI CÙNG CHỦ ĐỀ:
>> Giá cát tăng ảnh hưởng thế nào đến thị trường tiêu thụ xi măng?
>> Giá cát tăng mạnh và đột ngột chưa từng có trong nhiều năm qua
>> Phân biệt cát bê tông và cát xây
>> Giá nhiều loại vật liệu xây dựng tăng mạnh
>> Cát nhân tạo khó tiếp cận được thị trường