Làm mát cho ngôi nhà, một nguyên tắc bạn cần quan tâm là phải chọn giải pháp sao cho phù hợp với điều kiện của từng vùng, từng khu vực, từng nhà để tránh tình trạng “tiền mất tật mang”...
Cây xanh - mặt nước không chỉ là một giải pháp chống nóng hiệu quả và cũng là thành phần trang trí độc đáocây xanh, mặt nước là giải pháp cơ bản và hữu hiệu để chống nóng cho cả ngoài nhà lẫn trong nhà. Tuy nhiên, cũng cần phải lưu ý đến việc chọn những loại cây có tán lớn, tạo bóng mát, ít rụng lá mới giúp cho việc giảm nhiệt được hiệu quả hơn. Đối với mặt nước, cần phải lưu ý đến sự luân chuyển trong lành và linh động, tránh tình trạng nước tù nước đọng gây ô nhiễm. Cây xanh - mặt nước không chỉ là một giải pháp chống nóng hiệu quả mà còn là một thành phần trang trí độc đáo cho không gian đô thị cũng như từng công trình cả trong lẫn ngoài. Gần đây các thiết kế tường xanh (greenwall) hay bể thuỷ sinh khá đa dạng đang dần thay thế kiểu cây xanh – mặt nước truyền thống, phù hợp hơn với điều kiện diện tích hẹp, căn hộ chung cư...
Chọn đúng vật liệu xây dựng: Việc sử dụng các loại vật liệu có khả năng cách nhiệt cao cần tính toán ngay từ khâu thiết kế, không nên để đến khi nóng mới lo đi chống. Đa số các thế hệ vật liệu xanh, thân thiện môi trường gần đây (như gạch không nung, tấm lợp sinh thái...) đều có khả năng cách nhiệt khá cao, nhưng lại ít được quảng bá đúng mức để chủ đầu tư hiểu và chịu sử dụng. Hoặc các vật liệu tuy đã cũ nhưng biết cách sử dụng đúng kỹ thuật vẫn khá tốt cho chống nóng, như gạch tàu, gạch houdis có thể chống nóng hiệu quả cho ban công, sân thượng hoặc mái nhà.
Sử dụng các loại vật liệu thân thiện với môi trường: các loại vật liệu thân thiện với môi trường như gỗ nhân tạo, tranh tre lá nứa… không gây bức xạ nhiệt mà còn giúp làm triệt tiêu bớt cái nóng miền nhiệt đới nên cũng là một giải pháp chống nóng hiệu quả và ít tốn kém. Tuy nhiên, khi sử dụng các loại vật liệu tự nhiên này cần phải lưu ý đến sự phù hợp với kiến trúc và nội thất của tổng thể công trình, tránh tình trạng pha trộn phong cách nhà truyền thống và hiện đại một cách gượng ép.
Trong ngôi nhà ở truyền thống, vật liệu xây dựng đá, gạch, gỗ, tre, lá được khai thác tại chỗ là những loại vật liệu thân thiện với môi trường máy lạnh, quạt máy, phun sương... là những giải pháp cơ khí nhằm chống nóng một khi các giải pháp tự nhiên về vật liệu và môi trường không có điều kiện để thực hiện. Bản thân các tiêu chí kiến trúc hiện đại và thân thiện môi trường cũng không ngăn cấm sử dụng thông gió – làm mát bằng cơ khí. Vấn đề là làm ở đâu, làm thế nào và tiết kiệm năng lượng ra sao. Vào mùa nóng “cao điểm” thì một căn phòng có điều hoà không khí hoạt động hiệu quả, tiết kiệm vẫn tốt hơn là cố gắng thông thoáng tự nhiên mà lại đưa luôn vào nhà cả bụi bặm lẫn ồn ào. Có những công trình bắt buộc dùng hệ thống thông gió cơ khí như bệnh viện, văn phòng hay siêu thị thì bài toán đặt ra không phải là nên hay không nên làm, mà làm sao cho đúng, cho đủ, cho đẹp, cho đáng!
Tóm lại, chống nóng trong không gian sống cần cái nhìn đầy đủ và thấu đáo về nguyên nhân gây nóng sẽ giúp mỗi nhà, mỗi người chọn lựa giải pháp những phương án xử lý thích hợp, tiết kiệm, hiệu quả, thân thiện với môi trường sống của chúng ta.
vlxd.org * (Nguồn: SGTT)