Sắt, Thép

Nguồn gốc và lịch sử ra đời của của thép xây dựng

07/07/2025 - 01:52 CH

Thép xây dựng đã xuất hiện từ rất lâu đời, với những dấu vết sớm nhất được tìm thấy có niên đại từ thiên niên kỷ thứ nhất trước Công nguyên ở Trung Á và Nam Á. Tuy nhiên, việc sử dụng thép trong xây dựng, đặc biệt là trong các công trình lớn, trở nên phổ biến hơn từ thế kỷ 19, khi các phương pháp sản xuất thép hiệu quả hơn được phát minh.
 

Ngày nay, thép là một trong những vật liệu xây dựng quan trọng và phổ biến nhất trên toàn cầu, được sử dụng trong nhiều công trình khác nhau, từ nhà ở, cầu đường đến các tòa nhà chọc trời.

Lịch sử xuất hiện của thép xây dựng gắn liền với sự phát triển của ngành xây dựng hiện đại và nhu cầu tạo ra những công trình bền vững, chịu lực tốt. Dưới đây là tổng quan quá trình hình thành và phát triển của thép xây dựng qua các thời kỳ:

1. Giai đoạn sơ khai: Thời kỳ đồ sắt (khoảng năm 1.200 Trước Công Nguyên)

Tiền đề của thép xây dựng bắt nguồn từ thời kỳ đồ sắt, khi con người bắt đầu biết nung chảy quặng sắt để chế tạo công cụ.

Ban đầu, sắt được rèn thủ công và không có quy trình khử carbon hiệu quả nên chưa hình thành "thép" đúng nghĩa.

2. Sự ra đời của thép (thế kỷ 4 Trước Công Nguyên – 18 Sau Công Nguyên)

Người Ấn Độ cổ đại là một trong những nền văn minh đầu tiên chế tạo ra thép Wootz – hợp kim sắt chứa carbon.

Người Trung Quốc, người La Mã và người Ba Tư cũng có các kỹ thuật sản xuất sắt có độ cứng cao, dùng trong vũ khí và công cụ.

3. Thép hiện đại bắt đầu từ cuộc Cách mạng Công nghiệp (thế kỷ 18 – 19)

Năm 1856, kỹ sư người Anh Henry Bessemer phát minh ra lò Bessemer, cho phép sản xuất thép với quy mô công nghiệp và chi phí thấp.

Đây là bước ngoặt mở ra thời kỳ sử dụng thép rộng rãi trong xây dựng, đặc biệt là các công trình cao tầng, cầu đường và đường sắt.

4. Ứng dụng trong xây dựng: Cuối thế kỷ 19 – đầu thế kỷ 20

Thép xây dựng chính thức trở thành vật liệu phổ biến khi các kiến trúc sư và kỹ sư bắt đầu thay thế gỗ, đá và gang bằng thép cốt để:

Chịu lực tốt hơn.

Tạo ra kết cấu chịu uốn, chịu nén hiệu quả hơn.

Năm 1889, tháp Eiffel tại Paris – cao nhất thế giới thời điểm đó – là một biểu tượng của kết cấu thép tiên phong.

5. Thế kỷ 20 – nay: Thép xây dựng trở thành tiêu chuẩn toàn cầu

Từ giữa thế kỷ 20, thép cây (thép thanh vằn và tròn trơn) trở thành vật liệu không thể thiếu trong kết cấu bê tông cốt thép.

Các tiêu chuẩn về mác thép, khả năng chịu lực, ăn mòn… được quy chuẩn hóa trên toàn cầu (như ASTM, JIS, BS, TCVN…).

Việt Nam bắt đầu phát triển ngành luyện thép từ những năm 1960–1970, sau đó phát triển mạnh vào đầu thập niên 2000 với các công ty như Hòa Phát, Pomina, Thép Miền Nam, v.v…

Kết luận

Thép xây dựng ra đời từ cuối thế kỷ 19 và nhanh chóng trở thành trụ cột của ngành xây dựng hiện đại. Sự phát triển của thép không chỉ giúp tăng chiều cao, quy mô và độ an toàn của các công trình, mà còn mở ra xu hướng xây dựng bền vững, thân thiện môi trường trong thế kỷ 21.

Thép được sử dụng trong xây dựng do có nhiều ưu điểm so với các vật liệu khác như gỗ, đá: độ bền cao, khả năng chịu lực tốt, khả năng chống cháy, dễ dàng tạo hình, và có thể tái chế.

Sự phát triển của các quy trình sản xuất thép hiện đại đã làm cho thép trở nên phổ biến và dễ tiếp cận hơn, góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành xây dựng.

BÀI CÙNG CHỦ ĐỀ:
>> Những loại thép được sử dụng phổ biến trong xây dựng
>> Thép xây dựng loại nào tốt nhất trên thị trường hiện nay?
>> Kiến thức cơ bản về thép xây dựng
>> Những tính chất cơ bản của thép xây dựng
>> Tiêu chuẩn quốc tế mới dành riêng cho các loại thép xây dựng
Buildata

ỨNG DỤNG TRA CỨU THÔNG TIN - DỮ LIỆU CHUYÊN NGÀNH VẬT LIỆU XÂY DỰNG

Địa chỉ: Tòa nhà HH2A Bắc Hà, số 15 Tố Hữu, Phường Thanh Xuân, TP Hà Nội

Hotline: 0905 329 019

Email: gamma.vlxd@gmail.com

Trung tâm Thông tin - Dữ liệu vật liệu xây dựng Việt Nam (BIDC)
- Cơ quan bảo trợ: Hội Vật liệu xây dựng
- Người chịu trách nhiệm nội dung: Lương Tuân
- Vận hành và phát triển: Công ty Gamma NT
Vui lòng ghi rõ nguồn "vatlieuxaydung.org.vn" khi phát hành lại thông tin từ website này.