Theo Cục Hải quan TP.HCM, tại các cửa khẩu, doanh nghiệp gặp vướng mắc kiểm tra Nhà nước về chất lượng đối với Danh mục sản phẩm, hàng hóa vật liệu xây dựng nhóm 2 ban hành kèm theo Thông tư số 19/2014/TT-BXD ngày 31/12/2019.
Căn cứ khoản 2, Điều 20, Nghị định số 132/2008/NĐ-CP ngày 31/12/2008 được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 74/2018/NĐ-CP ngày 15/5/2018 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa, quy định: “Cơ quan kiểm tra chất lượng sản phẩm, hàng hóa ở địa phương là cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về chất lượng sản phẩm, hàng hóa ở địa phương tiến hành kiểm tra chất lượng sản phẩm, hàng hóa trên địa bàn quản lý theo quy định của Bộ quản lý ngành, lĩnh vực”.
Hàng ngày, trên địa bàn TP.HCM phát sinh nhập khẩu mặt hàng vật liệu xây dựng rất lớn nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu thụ và kinh doanh của các doanh nghiệp.
Theo quy định của pháp luật về Hải quan, đối với hàng hóa nhập khẩu kinh doanh, doanh nghiệp được lựa chọn nơi làm thủ tục hải quan thuận lợi nhất. Do đó, đối với doanh nghiệp không có địa chỉ kinh doanh tại T.PHCM, nếu có hàng hóa nhập khẩu về các cảng trên địa bàn thành phố, Cục Hải quan TP.HCM vẫn làm thủ tục Hải quan theo quy định. Tuy nhiên, theo hướng dẫn tại công văn số 4945/BXD-KHCN ngày 12/10/2020 của Bộ Xây dựng, Sở Xây dựng TP.HCM không tiếp nhận kiểm tra nhà nước về chất lượng cho những doanh nghiệp không có địa chỉ đăng ký kinh doanh trên địa bàn, mà yêu cầu các doanh nghiệp này phải về sở xây dựng tỉnh, thành phố nơi doanh nghiệp đăng ký kinh doanh làm thủ tục. Việc này dẫn đến kéo dài thời gian xử lý hồ sơ, đặc biệt có những thành phố chưa thực hiện kiểm tra (Hà Nội, Đà Nẵng) dẫn đến ách tắc hàng hóa nhập khẩu tại các cảng TP.HCM và doanh nghiệp cũng chuyển đăng ký làm thủ tục về cơ quan Hải quan nơi sở xây dựng tiếp nhận kiểm tra chuyên ngành.
Đối với vướng mắc này, Cục Hải quan TPHCM đã báo cáo Tổng cục Hải quan và Tổng cục Hải quan có công văn kiến nghị với Bộ Xây dựng. Ngày 16/9/2021, Bộ Xây dựng có công văn số 3772/BXD-VLXD về việc trả lời văn nêu rõ: “…cơ quan kiểm tra nhà nước về chất lượng sản phẩm, hàng hóa vật liệu xây dựng nhập khẩu là sở xây dựng các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tại địa phương nơi người nhập khẩu đăng ký kinh doanh hoặc địa phương có cửa khẩu nhập khẩu hàng hóa”. Tuy nhiên, vấn đề này đến nay Sở Xây dựng TP.HCM vẫn chưa triển khai thực hiện.
Nhằm hỗ trợ doanh nghiệp trong công tác kiểm tra chuyên ngành, giảm thời gian, chi phí di chuyển cũng như chi phí lưu kho bãi, đặc biệt trong giai đoạn hiện nay khi Chính phủ và UBND TP.HCM đang triển khai kế hoạch hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi kinh tế sau dịch Covid-19, đồng thời tạo thuận lợi để giữ doanh nghiệp làm thủ tục tại địa bàn giúp nuôi dưỡng nguồn thu, đảm bảo tăng trưởng ổn định nguồn thu ngân sách Nhà nước của thành phố, Cục Hải quan TP.HCM kiến nghị UBND TP.HCM chỉ đạo và tạo điều kiện để Sở Xây dựng TP.HCM triển khai thực hiện kiểm tra chuyên ngành đối với mặt hàng vật liệu xây dựng nhập khẩu theo công văn số 3772/BXD-VLXD ngày 16/9/2021.
Để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, Tổng cục Hải quan đề xuất, trình tự kiểm tra nhà nước về chất lượng sản phẩm hàng hóa là vật liệu xây dựng nhập khẩu: “Người nhập khẩu nộp bản đăng ký kiểm tra nhà nước về chất lượng sản phẩm, hàng hóa là vật liệu xây đựng có xác nhận của cơ quan kiểm tra cho cơ quan Hải quan để được phép thông quan hàng hóa”.
Tuy nhiên, Bộ Xây dựng cho rằng, hiện nay, trình tự, thủ tục kiểm tra Nhà nước về chất lượng hàng hóa nhập khẩu được quy định tại Nghị định số 74/2018/NĐ-CP ngày 15/5/2018 của Chính phủ. Do đó, việc cho phép áp dụng khác với các quy định trong Nghị định thuộc thẩm quyền Chính phủ. Bộ Xây dựng sẽ nghiên cứu và đề xuất ý kiến trên với cơ quan được giao nhiệm vụ chủ trì soạn thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế Nghị định số 74/2018/NĐ-CP ngày 15/5/2018 của Chính phủ.
Theo Bộ Xây dựng, để rút ngắn thời gian thông quan, giảm ùn tắc hàng hóa tại cửa khẩu, Tổng cục Hải quan có thể hướng dẫn người nhập khẩu thực hiện thủ tục miễn giảm kiểm tra chất lượng hàng hóa nhóm 2 nhập khẩu nếu đủ điều kiện theo quy định tại Nghị định số 154/2018/NĐ-CP ngày 09/11/2013 của Chính phủ để được thông quan hàng hóa.
VLXD.org (TH/ Hải quan)