Phát triển vật liệu không nung

Theo thống kê của Bộ Xây dựng, ngành sản xuất vật liệu không nung (VLKN) hiện có khoảng 2.500 doanh nghiệp, đảm bảo khoảng 30% nhu cầu cho ngành vật liệu xây dựng. Tuy nhiên, lĩnh vực VLKN hiện vẫn chưa có chỗ đứng vững chắc trên thị trường.

Thay thế gạch đất sét nung bằng gạch bê tông trong các công trình xây dựng là chủ trương của nhà nước nhằm bảo vệ môi trường và tăng hiệu quả kinh tế kỹ thuật của các phương án sử dụng vật liệu trong công trình. Các nghiên cứu đã triển khai cho thấy việc sử dụng gạch bê tông trong công trình thay cho gạch đất sét nung có thể giảm 13 - 30% chi phí cho hạng mục tường xây. Chi phí nhân công trong thi công xây khối xây gạch bê tông thấp hơn so với gạch đất sét nung thể hiện ưu điểm về tiến độ, tăng tính chủ động trong sử dụng nhân lực.

Nguồn thải tro xỉ từ hoạt động của các nhà máy nhiệt điện hiện vốn là mối lo không nhỏ đối với môi trường. Do vậy, tận dụng nguồn tro xỉ từ các nhà máy nhiệt điện để sản xuất gạch không nung được coi là một trong nhiều cách để tái sử dụng tro xỉ hiệu quả. Cách làm này đang được nhiều doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng áp dụng nhằm giảm thiểu tác động xấu đến môi trường đồng thời đem lại hiệu quả kinh tế cho cả doanh nghiệp và người lao động.

Sau 10 năm thực hiện Quyết định số 567/QĐ-TTg ngày 28/8/2010 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chương trình phát triển vật liệu xây dựng không nung (VLXDKN) đến năm 2020, các công trình xây dựng hạ tầng cơ sở, dân dụng đã chuyển sang sử dụng gạch không nung, thúc đẩy các doanh nghiệp, hợp tác xã phát triển sản xuất VLXDKN, tận thu được nguồn phế thải công nghiệp như tro, xỉ, mạt đá... để tạo ra các sản phẩm vật liệu xây dựng thân thiện với môi trường.

Được đánh giá là loại vật liệu có nhiều ưu điểm, với nhiều những chính sách khích lệ, hỗ trợ nhất định, nhưng vật liệu xây không nung (chủ yếu là gạch không nung) trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa hiện vẫn chưa phát triển xứng tầm, người tiêu dùng vẫn chưa thực sự tin dùng.

Theo các chuyên gia sử dụng vật liệu xây dựng xanh sẽ giúp giảm lượng điện tiêu thụ, giảm phát thải khí CO2. Sử dụng vật liệu xanh đã và đang trở thành đích đến mà ngành xây dựng hướng tới, trong đó xử lý chất thải tro, xỉ từ các nhà máy nhiệt điện hay chất thải FCC từ các nhà máy lọc dầu làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng mở ra hướng đi mới bởi đây chính là nguồn nguyên liệu dồi dào sản xuất gạch không nung vừa góp phần giải quyết bài toán môi trường vừa mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người sử dụng.

Sau hơn 10 năm thực hiện Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về Chương trình phát triển Vật liệu xây không nung (VLXKN) đến năm 2020, ngành VLXKN Việt Nam đã đạt những kết quả bước đầu. Tuy nhiên để ngành VLXKN phát triển bền vững, cần thêm những "cú hích" chính sách cụ thể hơn nữa.