Phát triển vật liệu không nung

Để phát triển vật liệu xây không nung, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình phát triển vật liệu xây không nung tại Việt Nam đến năm 2030. Theo đó, đến năm 2025 đẩy mạnh sản xuất và sử dụng vật liệu xây không nung thay thế một phần gạch đất sét nung đạt tỉ lệ 35 - 40%, đạt tỉ lệ 40 - 45% vào năm 2030 trong tổng số vật liệu xây, đảm bảo tỉ lệ sử dụng vật liệu xây không nung trong các công trình theo quy định. Thực tế các chủ đầu tư, nhà thầu thi công, tư vấn thiết kế dường như ít chia sẻ về quy định sử dụng vật liệu xây dựng không nung trong công trình xây dựng dù hành lang pháp lý đã rõ.

Dù được khuyến khích phát triển, tuy nhiên hơn 10 năm qua, sản phẩm gạch không nung vẫn chưa thể đi sâu vào thị trường, kích thích mua sắm từ người dân.

Bộ Xây dựng đã có Thông tư 13/2017 quy định tỉ lệ sử dụng vật liệu xây không nung trong các công trình xây dựng. Dù quy định bắt buộc công trình trên 9 tầng sử dụng vật liệu không nung nhưng thực tế nhiều công trình chưa tuân thủ các quy định này. Theo nhiều chuyên gia trong lĩnh vực xây dựng, bất động sản, cần xử phạt nghiêm khắc nhà thầu, đơn vị thi công hay chủ đầu tư không sử dụng vật liệu xây không nung theo đúng quy định hiện nay.

Năm 2010 Bộ Xây dựng đã tham mưu trình Chính phủ ban hành Quyết định 567/QĐ-TTg về việc phê duyệt chương trình phát triển vật liệu xây không nung (VLXKN) giai đoạn 2010 đến 2020 với mục tiêu chung là phát triển sản xuất và sử dụng VLXKN để thay thế gạch đất sét nung, giảm thiểu khí phát thải và ô nhiễm môi trường, giảm chi phí xử lý phế thải, tiết kiệm nhiên liệu than, đem lại hiệu quả kinh tế chung cho toàn xã hội. Cụ thể là phát triển sản xuất và sử dụng VLXDKN thay thế gạch đất sét nung đạt tỷ lệ 20 - 25% vào năm 2015, 30 - 40% vào năm 2020.

Dù được khuyến khích phát triển, lợi ích mang lại rõ rệt, song 10 năm qua chương trình phát triển vật liệu không nung trên địa bàn tỉnh Bình Định vẫn chưa như kỳ vọng. Sản phẩm gạch không nung vẫn loay hoay ra thị trường, nhiều cơ sở sản xuất hoạt động cầm chừng, thậm chí tìm đường chuyển đổi.

Tính đến nay, trên địa bàn tỉnh Quảng Bình có 14 nhà máy sản xuất gạch bê tông - vật liệu xây không nung, quy mô công suất từ 5 - 30 triệu viên QTC/năm, tổng công suất của các nhà máy trên 180 triệu viên quy tiêu chuẩn/năm cơ bản đáp ứng nhu cầu trên địa bàn tỉnh.

Năm 2022, trên địa bàn tỉnh Hà Nam có 18 dự án sử dụng gạch không nung để xây dựng, trong đó điển hình như: Công trình xây dựng trụ sở cơ quan hành chính huyện Thanh Liêm 220 tỷ đồng; công trình cải tạo hạ tầng, cảnh quan Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội cơ sở Hà Nam gần 120 tỷ đồng; công trình xây dựng trường chất lượng cao Trường THCS Đinh Công Tráng (Thanh Liêm) 100 tỷ đồng...