Trong đó, quy hoạch định hướng phát triển 7 nhóm VLXD trên địa bàn tỉnh, là: Vật liệu xây (gạch nung, gạch không nung), vật liệu lợp (nung và không nung), đá xây dựng, cát xây dựng (cát tự nhiên, cát nghiền), bê tông (cấu kiện và thương phẩm), vôi công nghiệp, tấm thạch cao. Đồng thời, quy hoạch cũng đã định hướng cụ thể để quản lý, kêu gọi đầu tư cho từng loại vật liệu này bảo đảm phù hợp với phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Công nhân Công ty CP Vật liệu xây dựng Bỉm Sơn trong ca sản xuất.
Thực hiện chức năng quản lý Nhà nước trong lĩnh vực xây dựng, Sở Xây dựng đã kịp thời tham mưu cho UBND tỉnh rà soát, bổ sung quy hoạch thăm dò, khai thác khoáng sản làm VLXD thông thường trên địa bàn tỉnh. Trong đó, quy hoạch 168 mỏ đá trên địa bàn 23 huyện, thị xã, thành phố, tổng trữ lượng khoảng 600 triệu m3, trữ lượng dự trữ khoảng 216 triệu m3. Quy hoạch 53 mỏ đất sét sản xuất gạch trên địa bàn 16 huyện, thị xã, thành phố, tổng trữ lượng khoảng 23 triệu m3; các mỏ quy hoạch này đáp ứng đủ nhu cầu nguyên liệu cho các nhà máy gạch tuynel ổn định sản xuất có thời hạn để các nhà đầu tư nghiên cứu chuyển đổi sang công nghệ sản xuất đất sét đồi hoặc sản xuất gạch không nung. Quy hoạch 112 mỏ cát và 122 bãi tập kết cát trên địa bàn 20 huyện, thị xã, thành phố; với trữ lượng khoảng 14 triệu m3, đáp ứng đủ cho nhu cầu các công trình xây dựng trên địa bàn tỉnh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.
Những năm gần đây, tốc độ đầu tư xây dựng trên địa bàn tỉnh liên tục tăng và năm sau cao hơn năm trước. Chính vì vậy nhu cầu tiêu thụ VLXD tăng và đòi hỏi các doanh nghiệp sản xuất VLXD phải đẩy mạnh sản xuất. Chỉ tính riêng trong năm qua, một số loại VLXD tăng bình quân từ 10 đến 15% so với cùng kỳ, giá trị sản xuất VLXD đạt hơn 22.000 tỷ đồng. Các loại VLXD trên địa bàn tỉnh cơ bản đáp ứng nhu cầu vật liệu cho các công trình xây dựng. VLXD chủ yếu được sản xuất trên địa bàn tỉnh năm 2017, như: Xi măng 10,87 triệu tấn, tăng 22,89% so với cùng kỳ; gạch xây 1,277 triệu viên, tăng 6%; đá xây dựng 8,723 triệu m3, tăng 12%; cát xây dựng 5,917 triệu m3, tăng 10%; đá ốp lát 18,6 triệu m2, tăng 10,4%; gạch lát nền vicenza 6,36 triệu m2, bằng 91,5%...
Để tăng cường quản lý Nhà nước về hoạt động sản xuất, chất lượng gạch xây sản xuất trên địa bàn tỉnh theo chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở Xây dựng đã chủ trì phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, Cục thuế; UBND các huyện, thị xã, thành phố kiểm tra hoạt động sản xuất gạch tuynel năm 2015, năm 2016 đối với 39 nhà máy trên địa bàn tỉnh. Kết quả, đoàn kiểm tra liên ngành đã thực hiện truy thu thuế tài nguyên, phí môi trường đối với 4 doanh nghiệp sản xuất gạch tuynel; thu tiền cấp quyền khai thác khoáng sản đối với 14 doanh nghiệp.
Ngoài ra, đoàn kiểm tra liên ngành cũng đã xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động sản xuất gạch tuynel đối với 4 đơn vị (Xí nghiệp Gạch Đông Văn, Xí nghiệp Gạch Đông Quang, Nhà máy Gạch Đông Sơn, Nhà máy Gạch Nga Sơn) vì không có nguồn gốc đất sét hợp pháp để sản xuất. Đề nghị UBND huyện Hà Trung, UBND huyện Vĩnh Lộc kiểm điểm trách nhiệm cá nhân, tập thể đối với UBND xã Hà Bắc, UBND xã Vĩnh Minh đã để xảy ra tình trạng xây dựng trái phép tại 2 nhà máy (Nhà máy Gạch Hà Bắc và Nhà máy Gạch Phú Thịnh). Trong quá trình thực hiện quản lý VLXD trên địa bàn tỉnh, Sở Xây dựng đã nhiều lần yêu cầu những cơ sở sản xuất VLXD phải thực hiện công bố hợp quy chất lượng sản phẩm theo quy định tại Thông tư số 15/2014/TT–BXD ngày 15/9/2014 của Bộ Xây dựng về việc ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về sản phẩm, hàng hóa VLXD (QCVN 16:2014/BXD).
Hiện nay các đơn vị đã thực hiện công bố chất lượng (QCVN 16:2014/BXD) là: Xi măng 4/4 nhà máy, gạch nung tuynel 30/39, gạch không nung 14/32, đá xây dựng và đá ốp lát 23/203, cửa nhựa 1/200. Theo đại diện lãnh đạo Phòng Quản lý VLXD, Sở Xây dựng, để tránh trồng chéo trong công tác thanh tra, kiểm tra; hàng năm đề nghị UBND tỉnh cho thành lập đoàn liên ngành gồm các đơn vị: Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội, Sở Công Thương, Công an tỉnh và các đơn vị có liên quan, chủ đề kiểm tra theo lĩnh vực của ngành được giao chủ trì.
Theo đại diện lãnh đạo Sở Xây dựng, đi đôi với quản lý, thì việc phát triển VLXD phải bảo đảm tính bền vững, sử dụng hợp lý và tiết kiệm nguồn tài nguyên thiên nhiên gắn với bảo vệ môi trường. Đồng thời, việc sản xuất VLXD không làm ảnh hưởng tới kết cấu hạ tầng xã hội, di tích lịch sử văn hóa và bảo đảm an ninh - quốc phòng. Tập trung phát triển một số chủng loại VLXD của tỉnh có lợi thế cạnh tranh về nguyên liệu, thị trường tiêu thụ. Đầu tư chiều sâu, đổi mới công nghệ, từng bước loại bỏ cơ sở sản xuất có công nghệ lạc hậu, gây ô nhiễm môi trường và hiệu quả kinh tế thấp. Đầu tư phát triển các cơ sở sản xuất VLXD mới phải gắn với vùng nguyên liệu, điều kiện cơ sở hạ tầng và thực hiện phân bố vào các khu, cụm công nghiệp. Đa dạng hóa các loại hình đầu tư, thu hút mọi nguồn lực cho phát triển VLXD. Khuyến khích các thành phần kinh tế, doanh nghiệp, cá nhân đầu tư sản xuất VLXD. Sắp xếp các cơ sở sản xuất thủ công, hình thành các cơ sở sản xuất có quy mô công nghiệp để có điều kiện đầu tư chuyển đổi công nghệ sản xuất VLXD, đầu tư thiết bị tiên tiến, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Ưu tiên cho việc đầu tư nghiên cứu các loại chất thải làm nguyên liệu, nhiên liệu sản xuất VLXD.
VLXD.org (TH/ Báo Thanh Hóa)